#23 En, mevrouw Stemband?

Zo, de 23 dingen zitten er bijna op. En hoewel het fijn zal zijn om hier in het weekend niet meer over na te hoeven denken, vind ik het ergens ook wel een beetje jammer. Het was immers een leuke ontdekkingstocht.

Met veel van de dingen was ik al aardig bekend. Sociale netwerken, chatten, bloggen en online foto's delen maakten al deel uit van mijn dagelijkse internetgebruik. Maar er zaten ook veel nieuwe dingen bij. Voor mij was de RSS feed denk ik toch de grootste ontdekking. Ik begreep nooit hoe iedereen zo op de hoogte was van de laatste nieuwsfeitjes over het NA. Nu krijg ik ze zelf dagelijks binnen op de Netvibes.

Twitter was een leuke ontdekking voor de vakantie. Ik kreeg een aantal vrienden (en zelfs mijn moeder!) zo ver dat ze een account aanmaakten en zo kon iedereen de reis volgen. Stukken beter dan die oneindige reisblogs die mensen altijd schijnen te moeten schrijven.

Er waren ook dingen bij die ik voor mezelf weer minder interessant vond. Het taggen van websites met Delicious is niet erg blijven hangen bijvoorbeeld. Net als de genealogische websites en de podcasts. Maar toch was het erg leuk om er kennis mee te maken.

Hoewel ik het van te voren niet had verwacht, is mijn internetgebruik echt veranderd. En ook de manier waarop ik over praat. Binnen mijn vriendengroep geldt ik plotseling als hip. Wie had dat ooit gedacht?

Ook binnen het NA heeft de cursus wel wat veranderingen te weeg gebracht. Het kennismaken met alle mogelijkheden bracht nieuwe ideeën. Librarything is daar op het moment denk ik het beste voorbeeld van. En we hebben ontdekt dat we zelf 'nieuws' kunnen maken. Opeens haalt het blog van Henny de VPRO. De dingen helpen dus echt om ons werk onder de aandacht te brengen.

En nu is daar de eindstreep. Ik ben erg benieuwd hoe de andere collega's de cursus straks gaan ervaren. Ik denk dat tijd echt een probleem blijft. Iedereen heeft het zo druk dat het nauwelijks onder werktijd in te passen is. Het instellen van de maandagmiddag coaching was leuk bedacht, maar als ondertussen steeds je pieper afgaat, ga je toch maar weer achter je eigen bureau aan het werk. Misschien moet daar dus nog even iets op worden bedacht. Verder heb ik me erg vermaakt. Komt er nog een vervolg? :)

#22 Archief 2.0 en de toekomst van de archieven

Om dit blog eens met een open deur te beginnen: met de komst van internet is er zo veel veranderd. Waren we vroeger gewend dat we een instelling als een bibliotheek of een archief moesten bezoeken (of op z'n minst bellen) om erachter te komen of het gezochte boek/informatie bij de instelling aanwezig was, zijn we nu gewend dat te doen vanaf onze eigen bank op een tijdstip dat het ons uitkomt. Daarmee is de drempel om gebruik te maken van archiefdiensten een stuk lager komen te liggen. Voor het verkrijgen van een kopie van een document hoef je niet eens de deur meer uit. Je bestelt het via de website en krijgt het een binnen een paar weken thuisgestuurd.

Maar de komst van het internet heeft meer effecten dan alleen het verlagen van de drempel. Ook het verwachtingspatroon van de gebruiker is veranderd. Met de komst van Google heeft men een heel ander beeld gekregen van het zoeken naar informatie. Je bent immers gewend dat met een druk op de knop de gezochte informatie voor je neus staat. Het gebeurt dan ook regelmatig dat een bezoeker flink op zijn neus kijkt als we het door hem of haar gezochte document niet binnen vijf minuten tevoorschijn kunnen toveren. Mensen verwachten soms daadwerkelijk dat al onze archieven digitaal beschikbaar en doorzoekbaar zijn. Dat we dat ooit voor elkaar zullen krijgen is natuurlijk een illusie, maar dat betekent niet dat je het dan maar helemaal moet laten zitten.

Ik was dan ook erg verbaasd in één van de reacties op het blog van Kate Theimer te lezen, dat het inzetten van archief 2.0 niet nodig is omdat de bejaarde archiefgebruikers er geen gebruik van zouden maken. Volgens mij gebruiken bejaarden het internet tegenwoordig ook intensief, maar los van dat, denk ook aan je toekomstige gebruikers. De komende generaties archiefbezoekers zijn allemaal opgevoed met de computer, Google en de 24 uurs beschikbaarheid van informatie. Zorg dat je ze straks kunt faciliteren.

Tergelijkertijd loopt ook de discussie hoe ver je moet gaan om de bezoekers te faciliteren. Moeten we alle terminologie zo sterk vereenvoudigen, dat iedereen het snapt? Of blijven we een zekere basiskennis veronderstellen van de archiefgebruiker? Zelf vind ik dat een erg moeilijke discussie. Wanneer we alles in hapklare brokken serveren, ontneem je mensen wellicht de mogelijkheid om zelf ontdekkingen te doen. Maar niet iedereen wil ontdekken, zij willen gewoon de gezochte informatie zonder daar moeite voor te hoeven doen.

Hetzelfde geldt voor openingstijden. Onlangs las ik een discussie over het ook 's avonds opengooien van een chatdienst. Zelf vind ik dat wat te ver gaan. Ik vermoed dat degene die dat bedacht heeft niet zelf onregelmatig hoeft te gaan werken :) Over het algemeen krijgen mensen bij ons binnen een dag een reactie op hun mail. En dat is voor de meesten echt snel genoeg. Je kunt dategene wat je zoekt toch pas tijdens openingstijden inzien. Maar weinig archiefonderzoek is zo dringend dat men op zondag per se het antwoord nodig heeft.

Mijn conclusie over Archief 2.0 is dat het absoluut noodzakelijk is. Je gebruikersgroep verandert en je moet mee of je wordt overbodig. Wat men op internet niet vindt, wordt vaak beschouwd als niet bestaand. Wie op onze site niets vind over zijn of haar onderwerp, zal niet meer langs komen om te zien of er misschien toch iets is. Bovendien biedt archief 2.0 gebruikers de kans om ook zelf relevante informatie toe te voegen. Er is zo veel werk te verrichten, dat we het ons niet kunnen permitteren om de gebruikers van onze archieven niet mee te laten werken aan het ontsluiten.

De vraag blijft echter, waar ligt de grens? Hoe ver moet je gaan? Waar zitten mensen wel en waar zitten ze niet op de wachten? Ik denk dat we dat maar op één manier kunnen uitvinden: gewoon proberen. En dan komen we er vanzelf wel achter wat werkt en wat niet.

#21 Footnote

Zo, buiten waait en regent het, de verwarming staat aan en het huis ruikt naar appeltaart. De vakantie is duidelijk voorbij. Dus ook hoog tijd om weer eens wat aan de 23 dingen te doen.

Na een korte verkenning ben ik al erg enthousiast over Footnote. Ik maak op dagelijkse basis mee hoeveel wij scannen voor klanten en hoe weinig daar verder mee gebeurd. Terwijl het toch echt niet zo is dat datgene wat we voor iemand scannen alleen voor die persoon interessant is. Het succes van de foto's op Flickr bewijst dat ook.

Natuurlijk is het geen doen om links bovenaan te beginnen en tot rechts onderaan al onze stukken te digitaliseren. Maar dat is geen reden om helemaal niets te doen met datgene dat wel wordt gescand en gefotografeerd. Zeker nu het fotografiebeleid op de studiezaal is versoepeld, zullen steeds meer mensen foto's in hun bezit hebben van onze stukken. Willen we ze daarmee weg laten gaan zonder dat we er zelf, of anderen, iets aan hebben? Bovendien zullen de fotografen zelf misschien ook wel behoefte aan plek waar ze hun stukken kunnen bewaren en annoteren én gebruik kunnen maken van andermans foto's. Deze website maakt je onderzoek een stuk overzichtelijker dan het mapje "mijn afbeeldingen" op de eigen computer.

Kortom, geweldig dat Footnote. Kom maar op.

#20 Muziek online

Net als met librarything, had ik met last fm al een beetje vooruit gewerkt. Ik ben nooit een enorme radioluisteraar geweest en ik moet voor het voor nieuwe muziekjes altijd hebben van tips. Vroeger in Groningen had ik hele hippe vrienden, die allemaal bij Vera werkten, maar hier in Den Haag moet ik toch andere bronnen gaan aanboren. Last FM leek mij wel zo'n goede bron. Dus meteen heel actief mijn hele Itunes-bibliotheek laten invoeren: kom maar op met die tips.

Eerlijk gezegd, heb ik er niet zo veel mee gedaan. Dat kwam ook door de dertig liedjes limiet. Ik wilde nog wat overhouden voor het moment dat ik er over moest bloggen. Maar nu weet ik niet zo goed meer hoe het werkt en blijk ik toch nog maar een stuk of drie liedjes tegoed te hebben. Bovendien werd ik niet echt blij van de aanraders. Dat die gebaseerd zijn op mijn eigen bibliotheek, probeer ik maar niet persoonlijk op te vatten :)

Ten slotte is muziek voor mij de laatste jaren steeds meer iets op de achtergrond geworden, dan iets waar ik werkelijk voor ga zitten. Ik denk dat dat komt door de ontwikkeling van de mp3 en de bijbehorende speler. Het gebeurt nog maar zelden dat ik met een nieuwe cd in de speler en het boekje in de hand uitgebreid ga zitten luisteren. Misschien moet ik daar maar weer eens tijd voor maken. En wanneer ik dat doe, zal ik last fm er weer eens bijpakken.

Wel erg grappig trouwens dat er free downloads op de site staan. Begrijp ik daar uit dat het downloaden van deze liedjes niet illegaal is? Of trekt deze site zich niet zoveel aan van het auteursrecht?

#18 Librarything

Kun je valsspelen met de 23-archiefdingen? Want dat heb ik dan een beetje gedaan. Zodra ik wist dat ik aan deze pilot zou meedoen, heb ik namelijk op de site van de 23dingen voor de bibliotheek gekeken. En toen heb ik me al aangemeld voor Librarything. Mijn account bij deze toepassing loopt dus al een paar maandjes.

In het begin keek ik er alleen maar een beetje rond en leek het me een hels karwei om mijn hele boekenkast in te voeren. Zodra ik begon, was ik echter niet meer te stoppen. Het hele weekend zat ik in te voeren en al snel ook te neuzen in andermans verzameling.

Wat is het heerlijk om tips te krijgen van mensen met een vergelijkbare boekenkast! Ineens stond ik met lijstjes in de boekwinkel en in de bibliotheek in plaats van een beetje verdwaald rond te dolen.

Ik moet toegeven dat, na de eerste twee weekenden, Librarything van mij wat minder aandacht heeft gekregen. Toen ik zojuist probeerde in te loggen, bleek ik mijn wachtwoord vergeten te zijn. En dat terwijl ik in het begin toch zo enthousiast was. En nu blijkt zelfs dat één of andere Duitser met een overdreven belangstelling voor de Duitse filosofen mij heeft gelabelt als 'interessante verzameling'. En dat terwijl ik de restanten van mijn studieboeken filosofie (één jaartje de weg kwijt toen ik 19 was...) nog niet eens heb ingevoerd. Toch wel flatteus, ben mijn gebrek aan populariteit op Twitter onmiddelijk vergeten :)

Yvette blogde dat de KB hun collectie al op Librarything heeft staan en dat het Nationaal Archief dat ook moest doen. Daar ben ik het helemaal mee eens. Ik heb het idee dat de boekencollectie van het NA niet altijd de aandacht krijgt die deze verdient. Dit is een mooie manier om die bijzondere werken onder de aandacht te brengen.

#13 Twitter

Mijn blog over Ding 13 liet even op zich wachten. Van te voren was ik niet erg enthousiast over Twitter, maar ik vond dat ik het een eerlijke kans moest geven. Vandaar dat ik het een paar weekjes aangekeken heb.

Dat ik niet zo enthousiast was over Twitter heeft vooral te maken met het waarom van het Twitteren. Voor een organisatie vind ik het wel leuk, maar om nou als privé-persoon alle onnuttige feitjes over je leven te delen, daar zet ik mijn vraagtekens bij. Nou wil ik wel eerlijk toegeven dat ik wel mijn WWW op hyves regelmatig bijhoudt, maar dat doe ik alleen als ik vind dat ik echt iets te melden heb aan mijn hyvesvriendjes en vriendinnetjes.

En daar zit 'm nu de kneep: ik heb geen Twittervriendjes en -vriendinnetjes. En in de afgelopen weken heb ik er ook niet veel gemaakt. Mijn vriendengroep blijkt niet echt 2.0, want er zaten er maar twee op Twitter en die zijn allebei al weken geleden bij de tweet 'Twitter uitvogelen' blijven steken. Bovendien hebben ze zich nog niet geroepen gevoeld om mij te gaan volgen. Twitter slaat hiermee een behoorlijke deuk in mijn gevoel van eigenwaarde: ik ben niet populair op Twitter! En dat is vervelend, want Twitter draait om populariteit: volgers hebben en mensen die op je reageren. Nou zit het verder best goed met mijn eigenwaarde, dus ik laat mij niet zomaar kisten door een 2.0 toepassing. Al geef ik toe dat ik mensen ben gaan uitnodigen om mij te volgen op Twitter(tot nu toe nog geen resultaat)

Maar zelf tweets zetten is natuurlijk maar een deel van Twitter. Het gaat ook om het volgen van andere twitteraars en zo op de hoogte blijven van het doen en laten van mensen en organisaties die je interesseren. De afgelopen weken heb ik wat beroemdheden gevolgd, de tweets van het Witte Huis en natuurlijk de Schaghenbrief gelezen en de fout gemaakt me te abonneren op de tweets van de NYTimes. Deze laatste twitterde zo veel dat ik alle andere tweets miste, omdat de NYTimes er alweer dertig uitgegooid had. Het volgen van Twitter vond ik best wel leuk, maar als je dit serieus wilt aanpakken heb je er volgens mij een dagtaak aan. Wat een informatie-overload! Als je even niet oplet heb je de berichten van die ene organisatie, die je nou echt het belangrijkst vind, alweer gemist. Al kun je natuurlijk ook even op die organisatie klikken om te zien of ze nog iets nieuws hebben.

Kortom, na een paar weken ben ik er nog steeds niet uit wat ik nu echt van Twitter vind. Misschien is het straks net als met hyves en de mobiele telefoon: als iedereen eraan meedoet, dan blijf ik heus niet achter. Ik denk dat ik het er even vanaf laten hangen of ik vanuit de bushbush van Zuid Afrika kan twitteren dat ik een leeuw/giraffe/nijlpaard heb gespot. Wedden dat iedereen me dan wil volgen! :)

#19 Sociale Netwerken

Ik kan me de dag nog herinneren dat mijn huisgenootje Janita thuiskwam met een verhaal over een website waarop je kon zien wat de vrienden van je vrienden aan het doen waren. Mijn reactie was vooral: Wat? en Waarom in godsnaam? Zij was echter helemaal into hyves en begon meteen met het uitbouwen van haar netwerk.
En zoals het met de meeste nieuwe ontwikkelingen gaat (vooral de opkomst van de mobiele telefoon en de laarzen met puntneuzen staan me nog helder voor de geest), ik mopper wat, zeg dat ik dat natuurlijk nooooit ga doen, en ga uiteindelijk overstag. Binnen no time was ik helemaal verslaafd aan hyves.
Inmiddels is de verslaving wel wat bekoeld, maar mijn enthousiasme voor de site is nog steeds groot. Vooral de mogelijkheid om weer in contact te komen met vrienden en klasgenoten van lang geleden is geweldig. Vaak bekoelen deze contacten na de eerste: 'waaah, wat leuk hoe is het met jou?' wel weer, maar de mogelijheid om elkaar weer snel te spreken is er altijd.

Voor organisaties vind ik hyves een wat minder geschikt medium. Vooral omdat iedereen onder elke naam een hyve kan openen. Theater de Regentes, waar ik nog eens een blauwe maandag achter de kassa heb gezeten, kent op deze manier volgens mij al drie of vier hyves. Hoe kunnen bezoekers dan nog onderscheiden welke 'de echte' is? En soms is er ook helemaal geen echte.
Zelf ben ik officieel nog altijd de beheerder van de hyve van café de Minnaar in Groningen. Aangezien ik daar al meer dan een jaar niet meer werk, is deze hyve behoorlijk in het slop geraakt. Ik heb geen foto's of nieuwtjes meer om erop te zetten, maar heb ook geen idee hoe ik het beheer van dat ding overdraag aan één van mijn oud collega's.

Natuurlijk is het wel hartstikke leuk om een community rondom je organisatie te bouwen. Het is een handige manier om als bezoeker de namen en gezichten van andere bezoekers te leren kennen en misschien informatie uit te wisselen. En als organisatie weet je tenminste zeker dat de informatie die je op die site aanbiedt ook terecht komt bij hen die geïnteresseerd te zijn. Bovendien kost het ook nog eens niks! De vraag is echter of mensen de informatie op zo'n site echt lezen. Zelf ben ik lid van meerdere publieke hyves, maar ik kijk er zelden op om te zien of er nog iets nieuws is. Een communitysite dient toch meer om het 'groepsgevoel' te bieden dan als serieus informatiekanaal.

#17 Genealogie 2.0

Wie zichzelf of iemand anders googled komt daarbij meestal wel een paar genealogische websites tegen. Altijd leuk om te lezen dat je in de 19e eeuw al een paar keer overleden bent. Het is duidelijk dat er steeds meer websites komen waarop mensen de resultaten van hun zoektocht naar voorvaderen publiceren.
Het stamboomforum lijkt er op gericht om iedereen die zich met stamboomonderzoek bezighoudt te ondersteunen en met elkaar in contact te brengen. Misschien komt het omdat ik geen genealoog ben, maar ik weet niet of ze daarin slagen. Het ziet er allemaal erg rommelig uit. Niet echt een overzichtelijke website. Ook het forum lijkt een wirwar. Hoe kom je er hier ooit achter of iemand al bezig is met een onderzoek naar jouw familienaam? Alleen de tagcloud biedt uitkomst, maar echt veel namen staan daar niet in. Pech als je achternaam niet De Vries is....
Wel erg leuk om te zien dat mensen aanbieden onderzoek voor een ander te doen.

Voor het Nationaal Archief is deze website volgens mij niet geschikt om zelf actief op te zijn. Maar het is wel een goede manier om op de hoogte te blijven van wat die genealogen allemaal doen. Ze zijn immers met veel en maken een belangrijk deel uit van onze bezoekers.
Misschien zou het een goed idee zijn om zelf een dergelijk forum te hosten (graag dan iets overzichtelijker dan Stamboomforum). Hierop zouden bezoekers elkaar kunnen helpen, maar zouden er ook vanuit hier tips voor onderzoek kunnen worden gegeven. Op die manier kom je er ook snel achter waar de struikelblokken zitten en waar je dus meer informatie over moet verschaffen als archiefinstelling.

#16 YouTube

He, gelukkig. Eindelijk weer eens een ding dat ik al ken en regelmatig gebruik. Niet om filmpjes op te zetten, ik heb niet zo'n auditiedrang, maar om van alles te bekijken dat nieuw, grappig of juist allang vergeten is. YouTube kon bij mij echt niet meer stuk toen ik het volgende filmpje tegenkwam. het liedje was ik nooit vergeten, maar van welke serie het nou ook alweer was...

Of we YouTube ook kunnen gebruiken voor het Nationaal Archief? Dat lijkt me wel. Als we toch filmpjes maken om te podcasten, kunnen deze natuurlijk ook op YouTube. Ook kunnen tentoonstellingen worden gefilmd, waar archiefstukken uit het NA worden tentoongesteld. Misschien zou je zelfs filmpjes kunnen maken over bepaalde, bijzondere en minder bijzondere, archiefstukken. Een soort archiefcolleges. YouTube is enorm populair bij jonge mensen, en die willen we natuurlijk graag interesseren voor het archief. Dan heb je er weer voor jaren klanten bij :) Een goede manier om het archief van zijn stoffige imago te bevrijden!

#15 Podcasts

Voor radio heb ik nooit veel geduld gehad. Ik luister graag naar muziek, maar zodra er iemand begint te praten, ben ik er gauw klaar mee. Om die reden heb ik me nooit zo verdiept in podcasts. Ik luister 's morgens vroeg in de tram liever naar een liedje dan naar een uiteenzetting over een onderwerp ongeacht of dat onderwerp me nu interesseert of niet. Van de podcast waar ik me ooit per ongeluk op abonneerde staan ik weet niet hoeveel afleveringen ongeluisterd in mijn ITunes. Terwijl dat toch muziek was.

Deze ontdekkingstocht heeft mijn ogen wel een beetje geopend. Er is duidelijk meer dan saaie speeches en muziekjes waar je niet zo op zit te wachten. Vooral de audiotours van het Rijksmuseum vond ik een erg goede vondst. En podcast kunnen ook bestaan uit beeldmateriaal. Je kunt je gewoon abonneren op hele series. Ik zie problemen: dit gaat tijd kosten.

Hoe we podcasts zouden kunnen toepassen bij het NA kan ik me nog niet zo goed voorstellen. Hoewel we een prachtige collectie hebben, doen we toch niet wekelijks bijzondere vondsten. Ook worden er volgens mij geen lezingen voor publiek gehouden, die je zou kunnen podcasten. Ik denk dat er dan echt iets speciaals voor bedacht zou moeten worden. Misschien kunnen we 'rondleidingen' opnemen? Met elke keer een nieuw thema, een nieuw tijdperk, een speciaal deel van de collectie. Dan kunnen mensen zien wat we allemaal in huis hebben. En je geeft iedereen een kijkje achter de schermen. Veel mensen zijn immers best benieuwd naar hoe het er, achter die glazen schuifdeur, uitziet. Ik denk dat het in ieder geval belangrijk is dat je er iets bijzonders van maakt. Dan trek je ook luie donders als ik zelf misschien wel over de streep.

#14 Instant Messaging

Instant Messaging is een tool die ik al heel lang gebruik. Bijna net zo lang als ik een e-mail account heb. Niet dat ik één van die mensen ben met een (laag!) ICQ-nummer hoor. Het was altijd MSN.
Hoewel het gebruik van MSN onder mijn vrienden de laatste jaren flink gedaald is, staat ie bij mij meestal thuis nog wel aan. Het is een prettige manier om contact te houden met vrienden die verspreid over de wereld wonen. Of om even bij te kletsen. De drempel ligt net wat lager dan de telefoon pakken. Bovendien kun je makkelijk zien of het de ander uitkomt dat jij even komt buurten (status online, bezet of afwezig).
Bij officiële instellingen ligt de drempel voor het chatten bij mij juist weer wat hoger dan voor bellen. Ik vind het toch een gek idee om te chatten met een totaal onbekende, terwijl ik dat over de telefoon helemaal geen probleem vind. Misschien is dat omdat instant messaging voor mij altijd een persoonlijk communicatiemiddel is geweest en nooit iets zakelijks.
Of chatten een goed communicatiemiddel is voor het NA, weet ik niet zo goed. Het zou een mooie aanvulling kunnen zijn op de dienstverlening, als klanten en medewerkers er ook goed mee omgaan. Niets zo irritant als een langzaam, langs elkaar heen chattend, gesprek. Bovendien is het soms moeilijker om van een chat af te komen dan van een telefoontje. Stel je voor dat mensen, tijdens hun zoektocht op onze site, bij elk nieuw gevonden feitje je op de hoogte willen houden. Dat zullen ze over de telefoon toch niet snel doen. Dat verschil is ook te merken tussen gewone post en e-mail. Klanten sturen toch makkelijker een mailtje dan dat ze een brief sturen. Dat mailtje is vaak minder goed doordacht en daarmee worden de verzoeken weer onoverzichtelijk.
Een bijkomend nadeel is dat de medewerkers met chat hun dag helemaal niet meer kunnen plannen. Ik denk dat een dagje Inlichtingen met brieven, telefoon, e-mail en chat, genoeg zou zijn om mij te laten doordraaien.
Ik ben dus nog niet overtuigd van het nut voor de organisatie. Maar persoonlijk blijf ik het lekker gebruiken!

#12 de 23-archiefdingen wiki

Nou, dat was reuze simpel. Het was bijna nog moeilijker om een favoriet ding te kiezen (citroenijs stond ook hoog in de ranglijst) dan om de wiki te schrijven.

Nieuwe pagina aanmaken, stukje typen (wel proberen om een beetje objectief/encyclopedisch te blijven) en daar stond het stukje over mijn favoriete festval Noorderzon. Was wel even zoeken met welk knopje je een plaatje kon plakken, maar dat kwam ook in orde. Daarna nog een linkje toegevoegd op de hoofdpagina en klaar was Maartje. Mijn zin in het festival is er nog groter van geworden. Gelukkig mag ik vrijdag. Zet de rosé maar klaar!

#11 Wiki's

Tijdens het bekijken van de archiefwiki's valt het me vooral op dat ze lang niet allemaal even overzichtelijk zijn. Bij de wikipagina van de Cornish Archives kreeg ik niet eens een fatsoenlijke pagina tevoorschijn. Of komt dat omdat je eigenlijk moet inloggen?
Het is lang niet bij alle pagina's in één keer duidelijk hoe je van de hoofdpagina naar de artikelen komt. En wat nu precies het doel is van de pagina. Bij de pagina van de Refugee Archives kom ik er niet eens achter waarover er nu gewikiet (sic?) wordt. Gelukkig zijn er ook archiefwiki's die een wikipedia-achtige structuur houden. Dat is tenminste duidelijk :)

Wat betreft toepassingen voor het Nationaal Archief: het eerste wat in me opkwam was een wiki-site voor de afdeling Inlichtingen. Op dit moment bestaat er al iets dat het 'intranetje' heet, maar dit is niet meer dan een onoverzichtelijke brei van word, pdf en excel bestanden waarin je nooit iets kunt terugvinden. Stel je voor dat we elke beantwoorde vraag konden omzetten in een wiki. Makkelijk terug te vinden, door iedereen aan te passen en doorzoekbaar. Nooit meer dubbel zoekwerk. Ik zie het helemaal zitten.
Blijven we wel nog met een probleempje zitten. Het kost natuurlijk tijd om elke beantwoorde vraag om te zetten in een wiki. En het kost tijd om een dergelijke pagina te onderhouden en te structureren. En hoewel het uiteindelijk veel tijd zal opleveren, is het de vraag of men nu bereid is om de tijd erin te steken. En of je medewerkers kunt overhalen om zich aan wiki's te wagen...

#10 Delicious

Ah, bookmarks en favorieten! Daar is mijn internetontwikkeling ooit een beetje blijven steken. Volgens mij heb ik nog nooit uit mijzelf een favoriet aangemaakt in mijn browser. Net zoals we vroeger alle telefoonnummers uit ons hoofd kenden, kan ik rijtjes URLs opdreunen. En zolang de hoeveelheid sites die je bezoekt beperkt is, is dat ook helemaal niet zo erg.

Voor de meer geavanceerde internetgebruiker kan ik mij voorstellen dat het aanmaken van favorieten wel zo handig is. Niets zo irritant als iets niet kunden vinden, terwijl je weet dat het er is. En als je dan die favorieten overal kan raadplegen, ben je nooit meer wat kwijt (zouden we dat niet allemaal willen?)

Maar Delicious is natuurlijk meer dan alleen maar je favorieten online zetten, zodat je ze zelf kunt terugvinden. Je kunt het ook gebruiken om anderen te wijzen op jouw favorieten door tags toe te voegen. Voor mij persoonlijk hoeft dit niet zo. Ik zie eigenlijk nooit een site waarvan ik vind dat iedereen 'm zou moeten zien, en waar ik uitgebreid tags aan zou willen toeoegen. Bovendien vereist dit gebeuren weer het opbouwen van een netwerk. En daar ben ik na Messenger en Hyves eerlijk gezegd wel een beetje klaar mee. Van hoeveel communities wil je deel uitmaken en hoeveel tijd wil je daaraan besteden?

In eerste instantie zag ik het nut voor het Nationaal Archief ook niet zo. We hebben op de site toch al verwijzingen naar nuttige links? Maar toen zag ik de Delicious-pagina van het Vredespaleis en viel het kwartje. Door het toevoegen van die tags, kun je op onderwerp naar relevante sites zoeken. Heel overzichtelijk! Bovendien kun je als organisatie profiteren van tags die anderen hebben toegevoegd. Je hoeft dus niet al het werk zelf te doen en alles blijft makkelijk up to date. Voor mezelf mag ik het dan niks vinden, maar voor het NA lijkt het me bijzonder geschikt. Waar wchten we nog op?

Maar nog even één vraagje. Waar komt die naam Delicious vandaan? Mij leek het meer de naam van een culinair tijdschrift. En dat bleek het ook te zijn....

#9 Mijn visie op web 2.0

Negen jaar geleden begon ik, in Groningen, aan de studie Communicatie. Het was tijdens één van de eerste lessen dat de definitie van communicatie aan de orde kwam. Hoewel ik deze niet meer kan herhalen zijn er wel een paar woorden blijven hangen: zender, ontvanger en ruis. De zender bracht de boodschap, de ontvanger ontving de boodschap. En als de ontvanger iets anders begreep dan de zender bedoelde, was er ergens ruis.

De rest van de studie bestond vooral uit het voorkomen van ruis: zo goed mogelijk zenden. Daarbij moesten we altijd denken vanuit de kant van de opdrachtgever. Wat wil deze overheid/dit bedrijf overbrengen en hoe doen we dat zo goed mogelijk?

Hoe het er nu aan toe gaat bij de studie weet ik niet, maar de totale eenzijdigheid van wat we toen leerden is nu niet meer vol te houden. De komst van web 2.0 heeft van de ontvangende klant/burger een zender gemaakt. En zij, die altijd alleen maar zonden, zijn nu ook ontvangers geworden.

Als je er even over nadenkt is dit een enorme omslag. Eeuwenlang hebben slechts enkelen bepaald wat de moeite waard was om te communiceren. En nu kan iedereen aanvullen en nieuwe informatie aandragen. Hoe moet je daar als 'oude' zender mee omgaan? Je geeft toch de controle voor een groot deel uit handen.

Dat dat niet iedereen even gemakkelijk afgaat is inmiddels wel duidelijk. Kranten, toch ook een medium met van oudsher veel 'zendmacht', geven lezers allang de ruimte om hun mening te ventileren. Overheden hebben daar veel meer moeite mee. Sites van gemeenten en andere overheidsinstellingen zijn vaak nog heel eenzijdig. De site van de gemeente Den Haag bijvoorbeeld biedt zeeën van informatie over de stad. Maar je kunt nergens aangeven dat de tijden voor vrij zwemmen van de gemeentelijke zwembaden of de openingstijden van het gemeentelijke loket je niet zo goed uitkomen. Terwijl dat misschien voor de meeste stadsbewoners wél zo is. Ook kun je niets aanvullen bij de historische stukken over de stad. Terwijl veel rashagenezen en hagenaren de mooiste verhalen zullen hebben over de gebouwen en wijken die worden besproken. Op die manier onthoudt je als gemeente jezelf en anderen relevante informatie.

Dit is naar mijn mening dan ook de kern van web 2.0. Dat we met z'n allen zoveel mogelijk profiteren van onze gemeenschappelijke kennis. Niet alleen van de kennis van de oude zender.

Nadeel daarbij is dat, met het veranderen van de verhouding zender-ontvanger, de ruis steeds groter is geworden. Als iedereen maar mag plaatsen, aanvullen en wijzigen, hoe weet je dan nog dat je de juiste informatie binnenhaalt? En hoe weet je de leukste en interessantste informatie te vinden in de overload van het internet?

Nu, hoe is web 2.0 toe te passen voor het Nationaal Archief? De mogelijkheden zijn eindeloos. We kunnen bloggen over nieuwe aanwinsten, tentoonstellingen en ander archiefnieuws. We kunnen de ruimte bieden aan klanten om te bloggen over hun persoonlijke onderzoek. We kunnen, zoals nu al gebeurd, al ons gedigitaliseerde beeldmateriaal op sites als Flickr zetten zodat anderen ons informatie erover kunnen verschaffen. En dat kan ook met ander gedigitaliseerd archief. Bijvoorbeeld met alles dat onze klanten nu al fotograferen op onze studiezaal en alles wat we zelf al digitaal beschikbaar hebben. De mashups geven oneindig veel leuke toepassingen om mensen te interesseren voor ons werk. Hetzelfde geldt voor Twitter, waar de Schaghenbrief nu toch al wat aandacht weet te trekken. Met RSS feeds kunnen we iedereen op de hoogte houden van die onderwerpen die hén interesseren. We kunnen onszelf abonneren op alles wat er over ons en over dat wat voor ons belang is geschreven wordt. En we kunnen RSS feeds op onze eigen site plaatsen. Zo krijgen mensen die niet dagelijks op Flickr komen, maar wel op onze site, ook toegang tot al het moois dat daar te zien is.

Door niet alleen onze eigen kennis uit te dragen, maar ook die van anderen toe te laten, vergroten we onze service enorm. En dat hoeft niet te betekenen dat we alle controle uit handen geven. Juist door zelf dit soort initiatieven te tonen, in plaats van het aan anderen over te laten, kun je beter in de gaten houden wat we allemaal gepubliceerd wordt, daarop reageren en er voor zorgen dat anderen deze publicaties kunnen vinden. Dit is de enige manier om de ruis wat te beperken.

#8 Online kantoortoepassingen

Bij ding 8 ben ik een paar weken geleden vastgelopen. Waarom ook alweer? Oh ja, omdat er stond dat je het samen met anderen moest uitproberen. He, wat een gedoe! :) Dan nu dus maar gewoon voor mezelf uitproberen, dat Google docs.

Eerst een to-do lijstje voor morgen getypt. Normaal schrijf ik dat in mijn boekje, maar die wil ik nog wel eens vergeten en dan zit je daar, achter je bureau, proberen te achterhalen wat je nou ook al weer had opgeschreven. Nu dus dat lijstje in google-docs, en zowaar: ik kan het nu gewoon op mijn telefoon weer tevoorschijn halen. Niet dat ik mijn telefoon nooit vergeet, maar mijn computer staat meestal 's morgens gewoon nog op mijn bureau. Dat lijstje raak ik zo dus in ieder geval niet meer kwijt. Pluspunten voor Google docs. Want dat is toch het doel van dit soort toepassingen, dat ze je leven wat makkelijker maken?

Ik zie de voordelen van dit systeem dan ook zeker in. Ten eerste lijkt het erg op de bekende officetoepassingen. Hiermee haal je mensen makkelijker over de streep om het te gebruiken. Er is niets ingewikkelds aan.

Versiebeheer is heel handig, zeker als je zelf nogal eens geneigd om bij Word gewoon op opslaan te drukken ipv op opslaan als. En als je met meerdere personen aan een document werkt, kun je tenminste zien wat er precies is gewijzigd, zonder je door al die nare wijzig-ballonnetjes van Word heen te slaan. Bovendien is eindeloos heen en weer mailen dan verleden tijd.

Ook handig dat je op deze manier overal kunt werken. Zowel thuis als op een andere werkplek. Natuurlijk ben ik erg gehecht aan mijn bureau, maar in de toekomst zal een eigen bureau steeds minder vanzelfsprekend worden.

Daarnaast kan op deze manier kennis steeds makkelijker en beter worden gedeeld. Als een soort S-schijf, maar dan alleen voor die mensen die er ook echt gebruik van maken.

En dan het laatste grote voordeel: je computer blijft lekker leeg. Mijn laptop is, na inmiddels vier jaar in gebruik te zijn, steeds voller en daarmee langzamer geworden. Jaarlijkse opruimbeurten worden maandelijks en dan nog wil je natuurlijk niet alles weggooien en ik heb me er nog niet toe kunnen zetten om zo'n handige externe harde schijf te kopen. Ben niet zo'n fan van computerwinkels...

Maar ik zie ook nadelen kleven aan Google docs. Ten eerste vraag ik me af wie nog de controle houdt over een document dat je deelt. Iedereen kan tot in den treure blijven wijzigen. En wie verwijdert een document als het klaar is? Beetje zonde om zoveel documenten maar ergens ongebruikt op een server te laten staan. Kost ten slotte allemaal stroom.

Ten tweede is er het aspect veiligheid. Als ook maar één van de 'deelnemers' aan een document een beetje slordig is met z'n gmail-accountgegevens, kan het document zo op straat komen te liggen. De veiligheid ligt bij de gebruikers van het document, die niet allemaal wizzkids zijn op het gebied van veilig internetten. Betekent dit dat voor gevoelige documenten Google docs niet zo geschikt is?

De laatste opdracht, iets met Google docs publiceren op het internet, die snap ik niet helemaal. Waar publiceer je dan? En wie kan het zoeken, vinden, lezen? Werkt het als een soort blog, kun je het vinden met Google? Ik heb het nog maar even achterwege gelaten. Op de dinsdagavond één verhaaltje publiceren vind ik voor nu wel even creatief genoeg.

#7 Mashups

Op het eerste gezicht lijken mashups vooral leuk om mee te spelen. Zet je eigen hoofd op de voorkant van een magazine, spel je naam met letters van Flickr, plan je vakantie met bijbehorende kaart en foto's. Allemaal hartstikke leuk (en inspirerend voor cadeau-ideeën), maar er kan duidelijk erg veel meer mee. Het is een prachtige manier om archiefstukken te linken aan de locaties, waardoor de stukken gaan leven. Geweldig om kaarten, foto's en andere afbeeldingen van vroeger te laten zien, naast hoe het er nu uitziet. Mijn vraag is alleen, hoe breng je al die geweldige actviteit onder de aandacht?

De meeste mensen graven echt niet zo diep op internet. Ook al zouden ze graag willen zien hoe hun stad, buurt, of straat er vroeger uitzagen. Ik zelf ben deze sites ook nooit tegengekomen, behalve dan de foto's van Panoramio op Google Maps. De aanpak van het Haags Gemeentearchief (de foto's op enorm formaat gewoon midden in de stad zetten) trekt veel meer aandacht.

Om goed gebruik te kunnen maken van de mogelijkheden die mashups bieden, is het denk ik belangrijk om gebruik te maken van sites die al populair zijn. De foto's van het NA op Flickr krijgen veel aandacht. Dus dat werkt. Samenwerking lijkt mij hier dus het magisch woord. Niet ieder archief zijn eigen projectjes en (behalve voor de kenners) onvindbare sites, maar een landelijke en misschien wel wereldwijde aanpak. Op naar een historische Google Maps!

#6 Flickr

Ding zes was voor mij een erg fijne opdracht. Ik ben namelijk sinds kort voor het eerst in het bezit van een fatsoenlijke camera. Toegegeven, hij bevindt zich op mijn nieuwe mobiele telefoon, maar 8.2 megapixels is niet verkeerd. Zeker niet als het enige andere fototoestel die je ooit hebt gehad niet eens digitaal was en in 2001 in een café is achtergebleven om nooit meer teruggevonden te worden.

Vanwege al deze blijheid ben ik een tikje van de opdracht afgeweken. Ik heb mijn foto's niet in en om het NA gemaakt, maar bij mij in de buurt. Daarna heb ik ze op Flickr geplaatst en van een aantal tags voorzien, zoals Den Haag, de bijbehorende straat en natuurlijk 23archiefdingen. Helaas doken ze niet op in searches. Het duurde even voordat ik doorhad dat ik onder Flag your photo moest aangegeven dat mijn foto's gevonden mochten worden. Nu maar hopen dat ze straks wel opduiken.

Hier onder vast een voorbeeldje van mijn rondje door de buurt:

Deze oude elektriciteitsfabriek, gefotografeerd vanaf de Weimarbrug over het verversingskanaal, is al sinds ik hier woon een klein raadsel voor mij. Is ie nou nog in gebruik of niet?

Voor de rest van de foto's: http://www.flickr.com/photos/lizzyin2009/sets/72157619874226391/

Bij elke foto staat op de kaart aangegeven waar de foto is gemaakt.

#5 meer RSS

Tja, meer RSS. Eerlijk gezegd heb ik er de afgelopen twee weken niet echt veel mee gedaan. Ik merk dat ik toch eerder even langs mijn favoriete pagina's ga, dan dat ik mijn Netvibes bekijk. Bovendien had ik er, na de eerste ronde, ook geen nieuwe feeds meer aan toegevoegd.

Dat komt vooral omdat ik, naar nu blijkt, het internet redelijk beperkt gebruik.

Ik gebruik het internet als nieuwsbron, naslagwerk en voor het onderhouden van sociale contacten. Ik volg geen blogs, breng geen weekenden door met het zoeken naar leuke filmpjes en heb ook geen speciale onderwerpen waar ik alles zo snel mogelijk van wil weten. Bovendien bezoek ik maar zelden nieuwe sites. En zeker geen sites waarvan ik meteen zo blij word, dat ik alles dat ze publiceren, meteen wil weten.

Maar natuurlijk heb ik wel braaf mijn opdrachtjes voor ding 5 gedaan.

Google Blogsearch: wel gebruikt, maar ben met mijn zoektermen niet gestuit op blogs die ik wilde volgen. Hoe vind je in die enorme brij van blogs die voortkomen uit je zoekterm ook daadwerkelijk leuke blogs? Ik ga ze niet eerst alle vijftig bekijken. Of is dat wel de bedoeling?

Iets enthousiaster ben ik over Technorati. Vooral dat je bij de blogs op onderwerp kan zoeken, maakt het geheel een stuk overzichtelijker. Helaas was er geen kopje geschiedenis, maar de kopjes literatuur, architectuur en films lijken veelbelovend. Bovendien kun je ook zoeken naar foto's, filmpjes, kanalen etc. Handige site, mocht ik ooit specifiek ergens naar willen zoeken.

Via Bloglines heb ik me geabonneerd op alle blogs waarin het Nationaal Archief voorkomt. Nu snap ik eindelijk hoe iedereen altijd zo snel weet wanneer GeenStijl weer eens aandacht besteed aan een foto van het NA!

Wat betreft het orde scheppen in mijn feeds. Dat heb ik meteen al gedaan. Daarom was ik ook meteen enthousiaster over Netvibes dan over mijn oude MSN-startpagina. Ik heb keurig tabjes voor nieuws, ontspanning, mijn groepje van 23 archiefdingen, algemeen en het tabje internet, waar ik nu de feed van blogs over het NA heb toegevoegd. Lekker overzichtelijk.

Dankzij ding 4 en 5 kan ik nu eindelijk uit de voeten met RSS. Mocht ik ooit iets tegenkomen dat ik absoluut wil volgen, dan weet ik nu hoe ik dat aan moet pakken.

#4 RSS

Ruim een jaar geleden wees iemand mij voor het eerst op RSS. Ik was op zoek naar een baan en volgens deze persoon kon dat afstruinen van al die vacaturesites wel iets gestroomlijnder. Ik keek geïntereseerd, luisterde aandachtig, maar dacht ondertussen: 'het zal wel'. Ik had helemaal geen zin om op elke pagina op zoek te gaan naar die icoontjes. Al die banensites stonden al in mijn favorieten en dat ging mij snel genoeg.

Dit vierde ding betekent voor mij dus echt de eerste stapjes in de wereld van de RSS. Tenminste, dat dacht ik. Na een paar links te hebben toegevoegd in Netvibes, begon de pagina mij toch wat bekend voor te komen. Waar leek dit toch op? Het deja vu kwam voort uit mijn oude startpagina. Jaren geleden had ik een prachtige roze van MSN. Hierop kon je ook zelf van alles invoegen: je inbox, het weerbericht, het laatste nieuws, je horoscoop etc. Ook kon je er naar video's zoeken en de site naar keuze voorzien van mooie kleurtjes.

Het idee van RSS is dus helemaal niet nieuw voor mij. Alleen die icoontjes op pagina's, daar moet ik op gaan letten. En dat ben ik dus gaan doen. Natuurlijk ging het in begin weer helemaal mis, want ik ben niet zo goed in het lezen van gebruiksaanwijzingen (ik weet toch wel genoeg van internet om dat zelf ff uit te vogelen...). Resulaat: constant grote witte pagina's vol tekst. Moest ik daar ergens die link uithalen? Toch maar even wat meer lezen. Aha, rechtermuisknop!

Nu gaat het dus prima en ik heb mijn netvibes al redelijk gevuld. Wat betreft gebruiksvriendelijkheid heeft deze site wel iets voor op mijn oude startpagina. Vooral dat je verschillende tabjes kunt instellen is erg fijn. Dan krijg je tenminste niet zo overvolle pagina waarop je de weg ietwat kwijt raakt (waar stond dat ook alweer?)

Nadeel is wel dat ik op die site veel meer feeds heb gezet dan ik normaal sites volg. Opeens leek het me wel leuk om de posts op de restaurantrecensie website Iens in de gaten te gaan houden en eens te kijken hoe het staat met het nieuws in mijn geliefde studiestad Groningen. Gevolg: minder tijd kwijt aan zoeken, maar meer tijd kwijt aan het lezen van al die berichten.

Bovendien word ik nu een beetje chagerijnig als blijkt dat een van mijn favoriete sites geen RSS-feed blijkt te hebben. Helaas dus niet in één oogopslag zien of mijn jaarclubvriendinnetjes nog nuttige roddels op ons forum op Trybes heeft geplaatst. 

Of ik helemaal verslaafd ga raken aan mijn feeds waag ik al met al dus nog te betwijfelen. Of zou er een feed zijn die mij totaal op de hoogte houdt van de goedkoopste tickets naar Zuid Afrika, waar ik in het najaar een paar weken ga vertoeven? Hmm, toch maar even naar gaan zoeken...

Eindelijk een filmpje

Toch eindelijk gelukt: een filmpje! Misschien had ik meteen even onder de help-functie moeten kijken...

Help!

Nou dat ging lekker: mijn 2.o avontuur leek vanavond al voorbij zonder dat ik goed en wel begonnen was.

Bij thuiskomst wilde ik de mogelijkheden van deze blogtoestand nog eens even doornemen, maar mijn computer dacht daar anders over. De ene virusmelding na de andere rolde over het scherm en na vijf uur scannen met spybot en AVG en het verwijderen van Trojans, had ik opeens geen toegang meer tot internet! Opnieuw opstarten had geen succes. En aangezien ik mijn computerproblemen altijd oplos met behulp van internet zag ik het even somber in. Hoeveel zou een beetje fatsoenlijke nieuwe laptop kosten?

Maar gelukkig kreeg ik nog een lumineus idee: het totaal opnieuw installeren van het internet. Dat betekende wel een speurtocht naar de intallatie-cd en de daarbij horende chaos in mijn woonkamer, maar uiteindelijk succes. Nog nooit zo blij geweest om mijn startpagina te zien!

Het blogavontuur houdt hier dus nog niet op en inmiddels heb ik lekker kunnen experimenteren met kleurtjes, gadgets en andere onzin. Ik begin het helemaal leuk te vinden.

Blogstart

Nou daar gaat 'ie dan: mijn eerste officiële blog.

Hoewel ik altijd al een slecht dagboekschrijfster was, zal ik nu dus mijn belevenissen met de 23 dingen regelmatig moeten gaan bijhouden. Naja, je moet er wat voor over hebben :) Lizzy gaat 2009 in met hippe internettoepassingen!

Eerst moet er geoefend worden met het plaatsen van links, afbeeldingen en gadgets. Waarschijnlijk is het de bedoeling dat je meteen fantastisch leuke sites weet om je bezoeker naar toe te lokken, maar zo thuis ben ik niet in de leuke websites. Vandaar dus maar een link naar nu.nl: http://www.nu.nl/, om zowel het serieuze nieuws als de laatste ontwikkelingen tussen Jan en Jolanthe te kunnen volgen ;)

Dan wilde ik nu graag een filmpje van YouTube invoegen, maar dat ging niet zo soepel. Vandaar dus maar even een plaatje:

Dat ging ook niet meteen geweldig. Vanaf het web wilde 't niet, maar nadat de afbeelding op deze computer was opgeslagen, werd 'ie keurig ge-upload. Hier zie je mij niet zo hip (duidelijk geen foto uit 2009) een patatje wegsnacken op een zeker niet zo hippe open dag van Mammoet.

Dit was dus mijn eerste blog. Het viel mij reuze mee. Nu maar afwachten of ik het de komende maanden ook zo braaf bij kan houden!